„WSPÓLNIE POZNAJEMY I CHRONIMY TO, CO NAJCENNIEJSZE W SERCU PODHALA I ORAWY – NASZE DZIEDZICTWO”
Od lutego 2020 r. do czerwca 2021 r. Gminne Centrum Kultury, Promocji i Turystyki w Szaflarach we współpracy z Obec Podbiel realizuje transgraniczny mikroprojekt indywidualny pt. Wspólnie poznajemy i chronimy to, co najcenniejsze w sercu Podhala i Orawy – nasze dziedzictwo współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu „Tatry” w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
Wartość tego mikroprojektu to 19 557,00 EUR, w tym dofinansowanie z Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020 wynosi 16 623,45 EUR, co stanowi 85% wartości kosztów kwalifikowalnych w mikroprojekcie, a dofinansowanie z budżetu państwa Rzeczpospolitej Polskiej wynosi 977,85 EUR.
DLACZEGO REALIZUJEMY MIKROPROJEKT?
W 2018 roku w Polsce i na Słowacji mieszkańcy uroczyście obchodzili 100. rocznicę zakończenia I wojny światowej i odzyskania niepodległości. Wydarzenia te zintegrowały mieszkańców, bowiem poznawanie przeszłości i odkrywanie dziejów małych miejscowości, w których żyjemy ma bardzo mocny wpływ na podnoszenie świadomości o dziedzictwie historycznym i wywodzącym się z niego dziedzictwie kulturowym. Jednak niewielu mieszkańców przygranicznych miejscowości takich jak Szaflary czy Podbiel zdaje sobie sprawę, jaką przeszłość i historyczne dzieje mieli jego sąsiedzi zza granicy. Dopiero wspólne odkrycie i poznanie podobieństw, wspólnych wydarzeń, może naprawdę zintegrować społeczności polsko-słowackiego pogranicza. Jest to szczególnie ważne dla dzieci i młodzieży, którym brakuje kontaktu z prawdziwymi świadkami historii.
CO CHCEMY OSIĄGNĄĆ?
Głównym celem projektu jest wspólna ochrona, kultywowanie i upowszechniania przeszłości Gminy Szaflary i obec Podbiel jako fundamentu dziedzictwa historycznego i kulturowego pogranicza polsko-słowackiego.
Cele szczegółowe to:
- zachowanie i udokumentowanie materialnych i niematerialnych świadectw historii gminy Szaflary i obec Podbiel z okresu I wojny światowej
- upowszechnienie wśród mieszkańców i turystów dziedzictwa historycznego i kulturowego obu podtatrzańskich miejscowości
Aby udokumentować dzieje obu miejscowości w okresie I wojny światowej zaangażowani zostaną mieszkańcy, którzy w konkursie będą mogli udostępnić posiadane archiwalne fotografie, zapisy pieśni historycznych. Bedą one następnie opublikowane w publikacji polsko-słowackiej oraz na nagranej płycie z pieśniami patriotycznymi. Podczas wizyty słowackiej młodzieży i dzieci w gminie Szaflary poznają one dzieje tej gminy oraz jej zabytki i atrakcje. Nawiążą znajomości z rówieśnikami. Wspólnie zaprezentują swoją kulturę i historyczne tradycje podczas programu specjalnego zaplanowanego w czasie wakacyjnego wydarzenia plenerowego. Wszystkie te działania, choć dotyczą małych podtatrzańskich miejscowości, to w kontekście wydarzeń I wojny światowej i odchodzącego w przeszłość świadectwa materialnego tych czasów będą istotnym spoiwem polsko-słowackich relacji.
DO KOGO ADRESOWANY JEST MIKROPROJEKT?
Mieszkańcy gminy Szaflary i obec Podbiel dzięki realizacji działań mikroprojektu otrzymają możliwość przypomnienia historycznych wydarzeń z okresu I wojny światowej, w których uczestniczyli ich przodkowie. Udział w konkursie, poszukiwanie archiwalnych fotografii i materiałów, a następnie możliwość ich zachowania w formie publikacji i nagrania płyty CD z pieśniami historycznymi spowoduje zwiększenie docenienia historii i kultury regionu, w którym żyją. Dla dzieci i młodzieży uczestniczących w konkursie oraz goszczących swoich rówieśników ze Słowacji podczas wizyty studyjnej będzie to okazja do bezpośredniego poznania tych wydarzeń w relacjach swoich rodziców, dziadków, sąsiadów. Wpłynie to pozytywnie na integrację społeczna mieszkańców obu miejscowości. Dla turystów odwiedzających licznie te dwie podtatrzańskie gminy, zwłaszcza w okresie wakacyjnym, świadectwem bogactwa dziedzictwa historycznego i kulturowego będzie specjalny program podczas wydarzenia plenerowego „Watra”. Pozwoli to im zwrócić uwagę na bogactwo historii tego regionu, z którym będą mogli zapoznać się także poprzez wydaną polsko-słowacką publikację i nagrana płytę CD z pieśniami.
W działania projektu w szczególny sposób zaangażowane zostaną osoby starsze, które dysponują archiwami rodzinnymi, pamiętają jeszcze relacje bezpośrednich uczestników wydarzeń w okresu I wojny światowej i mogą się nimi podzielić zarówno podczas konkursu, jak i udostępniając materiały do publikacji, czy do nagrania płyty z pieśniami historycznymi. Bedą one również uczestnikami wydarzeń plenerowych.
JAKIE ZAPLANOWALIŚMY DZIAŁANIA?
Poznajemy przeszłość naszych przygranicznych miejscowości
Okres realizacji: luty – listopad 2020
Gminne Centrum Kultury, Promocji i Turystyki w Szaflarach podejmie się zadania odszukania archiwalnych materiałów i pamiątek historycznych dotyczących dziejów miejscowości w okresie I wojny światowej. Do działania tego włączy również obec Podbiel, aby wspólnie odkrywać karty historii tych przygranicznych miejscowości. Ogłoszony zostanie konkurs dla mieszkańców obu miejscowości, który będzie miał na celu zgromadzenie archiwalnych fotografii, zapisów pieśni historycznych, materiałów. Jury konkursu wybierze prace i materiały, które następnie zostaną opublikowane w polsko-słowackiej publikacji na temat dziedzictwa historycznego Gminy Szaflary i obec Podbiel (nakład 1000 egz.). Uczestnicy konkursu otrzymają
pamiątkowe dyplomy, a laureaci nagrody rzeczowe. Na podstawie tekstów pieśni patriotycznych z okresu I wojny światowej nagrane zostaną wykonania i wydane w formie płyty CD (nakład 500 egz.), która wraz publikacją będzie dystrybuowana przez obu partnerów podczas ważnych wydarzeń.
Wspólnie świętujemy i promujemy nasze dziedzictwo historyczne i kulturowe
Okres realizacji: kwiecień 2020 – styczeń 2021
Beneficjent zaprosi do Szaflar dzieci i młodzież z Obec Podbiel (grupa ok. 25 osób z opiekunami) na 3 dniowy pobyt, podczas którego będą poznawać gminę i jej atrakcje, spotykać się z rówieśnikami, rozmawiać
o historii obi miejscowości, poszukiwać wspólnych wątków historycznych, poznawać przeszłość. Z kolei w okresie wakacji GCKPiT w Szaflarach organizując plenerowe wydarzenie „Watra” zaprosi przedstawicieli partner słowackiego, aby uczestniczyli aktywnie w tym wydarzeniu. Powstanie odrębny program, podczas którego zaprezentowane zostaną efekty projektu, wykonane pieśni historyczne, partnerzy słowaccy zaprezentują swoje tradycje.
Ponadto partnerzy będą realizowali działania związane z promocją i zarządzaniem projektem.
JAKIE BĘDĄ EFEKTY?
- lepsze poznanie dziedzictwa historycznego obu partnerów, a przez to zbliżenie społeczności lokalnych i lepszą ich integrację,
- docenienie przez mieszkańców obu gmin partnerskich wzajemnych podobieństw i poszerzenie wiedzy na temat przeszłości obszarów po drugiej stronie granicy,
- lepsze zrozumienie przeszłości obu miejscowości, wydarzeń historycznych , w których uczestniczyli ich dawni mieszkańcy, udokumentowania materiałów fotograficznych i pieśni,
- zwiększenie poziomu zrównoważonego wykorzystania dziedzictwa historycznego i kulturowego przez mieszkańców tych dwóch podtatrzańskich miejscowości oraz turystów odwiedzających ten transgraniczny region.
JAK SIĘ Z NAMI SKONTAKTOWAĆ?
Gminne Centrum Kultury, Promocji i Turystyki w Szaflarach
Ul. Zakopiańska 18
34-424 Szaflary
gckpit@szaflary.pl
gckpit.szaflary.pl
Osoba do kontaktu: Iwona Gal
Obec Podbiel
Podbiel 210
027 42 Podbiel
podbiel@podbiel.sk
www.podbiel.sk
Osoba do kontaktu: Slavomír Korčuška